İdare Hukuku – İdari Yargı
Bireylerin birtakım ihtiyaçlarını tek başlarına giderememesi ile adalet, güvenlik, sağlık, eğitim ve ekonomi gibi konuların sistemli bir yönetim tarafından takip edilmesi zorunluluğunun ortaya çıkması sonucunda devlet adını verdiğimiz muazzam yapı ortaya çıkmıştır. Bugün devlet adını verdiğimiz aygıtın vatandaşlarla yüz yüze gelen, bir takım işlem ve eylemler koyarak toplumsal hayatı düzenleyip müdahalelerde bulunan parçasına genel olarak idare adı verilmektedir.
İdareler; anayasa, kanunlar ve diğer alt mevzuatlardan almış olduğu görev, yetki ve sorumluluklar çerçevesinde idari işlem ve eylemler ortaya koymaktadır. İdarenin kamu gücünü kullanarak, tek yanlı, idare hukuku alanında sonuç doğuran işlemlere idari işlem adı verilmektedir. İdarenin kendiliğinden ortaya koyduğu sonuç doğuran eylemlerine de idari eylem adı verilmektedir. İdarelerin kuruluşunu, işleyişini, işlem ve eylemlerini, bu işlem ve eylemlere karşı gidilebilecek yargı kolunu konu edinen hukuk dalına idare hukuku adı verilmektedir.
İdare Hukukunun Temel Özellikleri
- İdare hukuku özerk, genç ve dinamik bir hukuk dalıdır.
- İdare hukuku tedvin (Kodifiye) edilmemiş yani derlenmemiş bir hukuk dalıdır, kurallar dağınık halde bulunmaktadır.
- İdare hukuku, içtihadi bir hukuk dalıdır.
- İdare hukuku millidir. Anayasa hukukunun somutlaşmış halidir.
- İdare hukuku eşitsizlik ilkesi üzerine inşa edilmiştir. İdare hukuku işlemleri tek taraflıdır, statü hukukudur.
- İdare hukukunun kurum ve kurallarının uygulanmasından kaynaklanan uyuşmazlıklar ilke olarak idari yargıda çözümlenir.
Başlıca İdari Dava Konuları
- Hukuka aykırı idari işlemler hakkındaki iptal davaları,
- İdarenin sorumluluğu nedeniyle açılan tazminat yargı (tazminat) davaları,
- Olağanüstü Hal İşlemleri (OHAL) İnceleme Komisyonu tarafından verilen red kararlarına karşı iptal davaları,
- İdari cezalara karşı itiraz ve iptal davaları,
- İmar hukukuna ilişkin uyuşmazlıkların çözümü, imar davaları,
- Belediye kararlarına karşı açılacak iptal ve tam yargı davaları,
- Kamulaştırma hukukuna ilişkin uyuşmazlıkların çözümü, kamulaştırma davaları,
- Kamu ihale hukukuna ilişkin davalar,